ข่าวประชาสัมพันธ์ ดีเกร์ฮูลู มรดกทางวัฒนธรรมอันมีค่าที่ยังได้รับความนิยมไม่เสื่อมคลาย ในพื้นที่ท้องถิ่นบริเวณจังหวัดชายแดนภาคใต้ของไทยเรา นับได้ว่าเป็นดินแดนแห่งความอุดมสมบรูณ์ทั้งทางธรรมชาติ ภูเขาต้นไม้อันงดงามผู้คนต่างมีศาสนาเป็นสิ่งยึดเหนี่ยวให้อยู่อย่างมีความสุขและดำเนินชีวิตตามครรลองศาสนาอย่างเคร่ง ครัด และมีศิลปวัฒนธรรมประเพณีอันดีงามอันได้สืบสานมายาวนานที่สวยงามตรึงตาตรึงใจ ทั้งการแสดงหนังตะลุง การแสดงมโนราห์ การแสดง มะโย่ง หรือ เมาะโย่ง อันเป็นมหรสพชนิดหนึ่งของชาวพื้นเมืองวิธีการแสดงอันน่า ตื่นเต้นสวยงาม ทั้งหมดนี้นับเป็นความภาคภูมิใจและเป็นเอกลักษณ์อันโดดเด่นของพี่น้องชาวภาคใต้และท่ามกลางความ เปลี่ยนแปลงและกระแสนิยมในสิ่งบันเทิงรูปแบบใหม่ๆ ที่เข้ามามีบทบาทในสังคม 3 จังหวัดชายแดนภาคใต้นั้น ดีเกร์ฮูลูยังเป็นการแสดงที่ได้รับความนิยมอันดับตั้นๆเมือเปรียบเทียบกับการแสดงอื่นๆซึ่งความนิยมในดีเกร์ฮูลู ของคนในสังคม เป็นสิ่งสะท้อนให้เห้นถึงความเข้มแข็งของดีเกรืฮูลู ที่สามารถครองใจของผุ้ชมได้เป้นอย่างดี "ดี เกฮูลู" เป็นศิลปะท้องถิ่นของไทยแขนงหนึ่งซึ่งใครที่ได้มาสัมผัส มาดูชม ก็ชวนให้สงสัยไม่ได้ว่าทำไมช่าง คล้ายคลึงกับการแสดงลำตัดเอามาก ๆ ทว่าการใช้ภาษามลายูท้องถิ่นเป็นข้อจำกัดสำคัญที่ทำให้คนภาคอื่นยากที่ จะทำความเข้าใจและเข้าถึง และจึงมีการแสดงจำกัดอยุ่เฉพาะพื้นที่ 3 - 4 จังหวัดภาคใต้เท่านั้นขอย้อนประวัติศาสตร์ พอสังเขปไปในราวปลายพุทธศตวรรษที่ 13 ว่าดินแดนแถบปัตตานี ( อันหมายรวมถึง ปัตตานี ยะลา นราธิวาส ) เป็นอาณาจักรที่มีความเจริญรุ่งเรืองในแวดล้อมของอาณาจักรอื่น ๆ ในแหลมมลายู จวบจนสมัยอยุธยากษัตริย์ไทย ได้แผ่ขยายพระราชอำนาจลงไปครอบครองได้ดินแดนแถบนี้สว่นหนึ่งของ ราชอาณาจักรไทยแต่เนื่องจากสภาพความเป็นอยู่ ภาษาและวัฒนธรรมที่แต่ต่างกันโดยสิ้นเชิงจึงทำให้มีการกระด้างกระเดื่องอยู่เนือง ๆ ยิ่งเมื่อใดทางเมืองหลวงอ่อนแอ ดินแดนปัตตานีก็จะถือโอกาสแยกตัวออกไปเป้นอิสระ การกรีฑาทัพไปปราบก็ทำได้ยากเพราะพื้น ที่ห่างไกลจวบจนรัชสมัย พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช ทรงมีพระบัญชาให้กรมสพรราชวังบวรกรีฑาทัพลงไปปราบปรามอีกครั้ง หนึ่งจนได้ปัตตานีกลับมาเป็นส่วนหนึ่งของไทยอย่างถาวรการณ์ ครั้งนั้นได้มีการอพยพผู้คนมาไว้ใกล้เขตพระมหานครด้วย บริเวณปัจจุบันก็คือสี่แยกบ้านแขก บางกระปิ คลองตัน หนองจอก มีนบุรี "ดีเกฮูลู"ซึ่งเป็นวัฒนธรรมท้องถิ่นเก่าแก่ของปัตตานีจึงเลื่อนไหลไปกับมุสลิมอพยพคราวนั้นจนได้เป็นฉบับของ "ลำตัดไทย" ในเวลาต่อมา...! เอนก นาวิกมูล--กล่าวไว้ในเพลงนอกศตวรรษ"ว่า..."ประวัติศาสตร์ของลำตัดเริ่มต้น มาจากการตีกลองรำมะนาพร้อมกับสวดสรรเสริญพระเจ้าทางศาสนาอิสลามดั้งเดิมเล่นกันในปัตตานีและในเขตวัฒนธรรม มลายูเรียกว่า " ลิเกฮูลู " ผู้เล่นหรือผู้สวด ทั้งหมดเป็นชาย ไม่มีหญิงปะปน " ดี เกฮูลู"...! คำว่า "ดีเก" มาจากคำว่า "ซีเกร์" (Zikir) ในภาษาอาหรับ เสียง คนไทยส่วนใหญ่จะเพี้ยนไปเป็น " ลิเก " หมายถึงบทสวดทำนองเสนาะหรือ คำกลอนร้องตอบโต้กันส่วน " ฮูลู " หมายยถึงดินแดนแถบทาง ใต้ของไทยที่คาบเกี่ยวกับมาเลเซียปัจจุบันคนมาเลย์เรียก "ดีเกฮูลู" ว่า "ดีเกบารัต" " ดีเกฮูลู "เป็นการแสดงประชันว่าบทดีเก โต้ตอบกันของคณะดีเกฮูลู ปะทะคารมเสียดสีหรือ พูดถึงเรื่องตลกโปกฮา ทำนองเดียวกับลำตัดแต่สมัยนี้การแสดงประชันไม่ค่อยมีให้เห็น เป็นแต่เพียงการนำ " ดีเกฮูลู " มาโชว์ในช่วงเวลาสั้น ๆ หรือประยุกต์ดัด แปลงใช้แสดงในโอกาสต่าง ๆ ในแต่ละคณะจะประกอบด้วยยผู้ขับดีเก 1-2 คน ช่วยกันเป็นคู่ขับต่อกลอนสลับไปมา ขณะที่ลูกคู่ 1-7 คนนั่งล้อมวงคอยร้อง รับเล่นเครื่องตีจำพวกฆ้อง รำมะนา ลูกแซ็ก ฯลฯหรือปรบมือให้จังหวะพร้อมกับโยกตัวไปมาด้วยท่าทางฮึกเหิม บรรยากาศคึกคักเร้าใจผู้ชม หลายคนน่าจะรู้จักดีเกร์ฮูลู ! รากกำเนิดมาจากอิทธิพลของพ่อค้าชาวเปอร์เชียล่องเรือมาค้าขายยังดินแดนแถบนี้แล้ว ยังนำศิลปวัฒนธรรมเข้ามาเผยแพร่ด้วย ชาวเปอร์เซียจะขับร้องกันในวันสำคัญทางศาสนา เช่น งานเมาว์ลิด ดั้งเดิมเป็นลักษณะบทสวดสรรเสริญพระเจ้า เรียกว่า “ ซีเกร์เมาว์ลิด ” ( ซีเกร์ - Zikir – ภาษาอาหรับ แปลว่าระลึก) เป็นบทขับร้องที่เสียงไพเราะน่าฟัง เรียกกันว่า “ ซีเกร์มัรฮาบา ” ชาวชาวมลายูพื้นเมืองฟังแล้วสนุก แต่ไม่เข้าใจ จึงนำทำนองมาดัดแปลงพร้อมแต่งเนื้อร้องเป็นภาษาถิ่น ครั้นต่อมาจึงพัฒนามาขับร้องในที่สาธารณะอย่างเป็นเรื่องเป็น ราว มีการแยกเป็น 2 ฝ่ายร้องโต้ตอบแก้กันไปแก้กันมา ใช้คารมเสียดสี ปฏิญาณไหวพริบโต้ตอบ เสริมตลกโปกฮา มีการนำเครื่องดนตรีมาประยุกต์ใช้ประกอบจังหวะ ในที่สุดจึงกลายมาเป็น “ ดีเกร์ฮูลู ” แต่คนไทยเรียก “ลิเกฮูลู” หรือลำตัดมลายู ถือเป็นต้นกำเนิดลำตัดไทย คำว่า “ฮูลู” แปลว่าต้นน้ำ ซึ่งหมายถึงต้นกำเนิดของแม่น้ำปัตตานี แถบเบตง มายอ บอกถึงที่มาของแหล่งกำเนิด ขณะที่กลันตันเรียก “ ดีเกร์บารัต ” อย่างไรก็ดี ผู้รู้บอกเป็นเสียงเดียวกันว่า สมัยก่อนการแต่งกายไม่พิถีพิถันนัก นุ่งโสร่ง สวมเสื้ออะไรก็ได้ มีผ้าลายดอกโพกศีรษะให้รู้ว่าเป็นผู้แสบเสื้อ ผ้าลายดอกคาดเอวถึงเข่า นับเป็นเสื้อประจำชาติมลายู มีโต๊ะยอรอหรือตูแกกาโระเป็นดง ปัจจุบันมีการสวมเสื้อตะโละบลางอ มีผ้าลายดอกสีสันสวยงามพันสามเหลี่ยมโพกหัว กางเกงสีเดียวกัหัวหน้าคณะ ทำหน้าที่ขับร้องกลอนสด ( ด้นสด-ปันตน ) และกลอนโต้ตอบทั่วไป (กาโระ ) ลูกทีม (อาเวาะ ) ประมาณ 8-12 คน คอยตบมือให้จังหวะร้องรับ ส่วนนักดนตรีมี 4-5 คน นับเป็นศิลปะชายแดนใต้ที่น่าสนใจ ควรค่าแก่การอนุรักษ์ไว้ แม้เด็กรุ่นใหม่ (ไร้ราก) กลับมองว่าเชยตกยุคไปแล้วก็ตาม
